Orzesznica

Orzesznica -Muscardinus avellanarius

Malutki ssak wielkości myszy domowej. Jest gryzoniem z rodziny popielicowych Gliridae. W naszym kraju jest gatunkiem objętym ochroną ścisłą - wymagającym ochrony czynnej!Niezwykle trudno spotkać orzesznicę – nie dość, że prowadzi nocny tryb życia to w dodatku jest zwierzęciem nadrzewnym i niechętnie schodzi na ziemię. Jest aktywna w sezonie wegetacyjnym a pod koniec roku zapada w sen zimowy, który trwa od października do kwietnia. Gniazda buduje na niewielkich wysokościach wśród gałęzi i krzewów. Zajmuje też dziuple lub inne sztuczne schronienia. W Karkonoskim Parku Narodowym odnajdywana była nie tylko w budkach przeznaczonych specjalnie dla niej – ale także w we wszystkich typach budek dla ptaków, popielic oraz w skrzynkach dla nietoperzy. Jej długość to zaledwie 12-16 cm, z czego niemal połowę stanowi długi ogon, którym podczas wspinaczki po drzewach i krzewach balansuje, podpiera się i przytrzymuje. Dorosłe ważą około 20g (czyli tyle - ile 4 monety o nominale 1zł). Dieta orzesznicy to przede wszystkim nasiona oraz owoce drzew i krzewów. Gatunek nie do końca jest wegetarianinem - uzupełnieniem diety może być dla niej pokarm pochodzenia zwierzęcego np. owady i ich larwy. Jeszcze do niedawna bardzo niewiele wiedzieliśmy o orzesznicy w Karkonoskim Parku Narodowym. Starsze przyrodnicze informacje mówiły o pojedynczych stanowiskach gatunku w okolicach Karpacza, o obserwacji orzesznicy w Jagniątkowie, czy też jak podaje literatura z lat 80-tych, że „jest nierzadka w polskich Karkonoszach, zwłaszcza ponad górną granicą lasu”. Dzięki działaniom dofinansowanym przez UE, w ramach projektu: „Kompleksowa ochrona ekosystemów leśnych w Karkonoskim Parku Narodowym” dziś jesteśmy bogatsi o nową wiedzę o orzesznicy. Wiemy, że jest to gatunek chętnie zamieszkujący w Karkonoszach odpowiednie siedliska - głównie w piętrze pogórza i regla dolnego. Tam też zazwyczaj preferuje lasy liściaste i mieszane, koniecznie z gęstym podszytem lub z krzaczastymi zaroślami. Takie siedlisko gwarantuje jej odpowiednie schronienie i bazę pokarmową. Największą dla nas ciekawostką są liczne stwierdzenia orzesznicy w byłych, sztucznych monokulturach świerkowych, które od wielu lat poddawaliśmy tzw. przebudowie drzewostanów. Próbując przywrócić naturalny charakter ekosystemom leśnym antropogenicznego pochodzenia, na setkach hektarów posadziliśmy miliony sadzonek gatunków drzew - odpowiednich dla danego siedliska. Zazwyczaj już kilka lat po posadzeniu utworzyły one zwartą warstwę podszytu, która szybko zostawała zasiedlana przez orzesznicę. Jest to idealny przykład pokazujący, że przywracanie odpowiednich ekosystemów leśnych nie zmienia tylko składu gatunkowego drzewostanów ale pozwala znacznie zwiększyć bioróżnorodność świata roślin i zwierząt.