Monitoring przyrodniczy

Według klasycznej definicji monitoring to "zbieranie i analiza danych z powtarzanych obserwacji i pomiarów różnych parametrów dla śledzenia zachodzących zmian w zarządzanym obiekcie". Szczególnym rodzajem monitoringu jest monitoring przyrodniczy, którego specyfika wynika z rodzaju i złożoności obiektów poddawanych procesowi monitorowania.

Obszary chronione, a w szczególności parki narodowe, powinny wdrażać i realizować monitoring przyrodniczy w celu realizacji swoich podstawowych zadań z zakresu ochrony przyrody. Program monitoringu powinien być zaplanowany tak, aby dostarczać informacji na temat relacji pomiędzy stanem zasobów przyrodniczych a zasadami ich użytkowania czy ochrony. Wyniki monitoringu powinny informować zarówno o efektywności dotychczas stosowanych metod ochrony jak również być podstawą do planowania przyszłych działań ochronnych.

W Karkonoskim Parku Narodowym prowadzi się systematyczny monitoring przyrodniczy. Ze względu na klęskę ekologiczną, która dotknęła karkonoskie lasy, główny nacisk położono na monitoring ekosystemów leśnych. Został on wprowadzony w 2001 roku. System ten stanowi sieć powierzchni kołowych w siatce 200 x 300 m oraz sieć stałych powierzchni monitoringowych, na których zaplanowano pomiar i obserwację w regularnych odstępach czasu wybranych parametrów przyrodniczych. Uzyskane wyniki gromadzone są i przetwarzane w systemie informacji przestrzennej (GIS) Parku. Ilość uzyskanych dotychczas informacji o ekosystemach leśnych Parku pozwala na prawidłowe planowanie zadań ochronnych w tych ekosystemach oraz dostarcza ogromnej wiedzy o zasadach funkcjonowania tych ekosystemów. Wiedza ta jest wykorzystywana zarówno przez praktyków zajmujących się ochroną ekosystemów leśnych jak również przez pracowników naukowych przy realizacji programów badawczych.