Ochrona różnorodności biologicznej ekosystemów nieleśnych i wodnych Karkonoskiego Parku Narodowego

Ochrona różnorodności biologicznej ekosystemów nieleśnych i wodnych Karkonoskiego Parku Narodowego

 Niniejszy projekt składa się z następujących zadań:
 
1) Ochrona czynna łąk i hal: wykaszanie ze zbiorem i usunięciem biomasy z jednoczesnym usuwaniem nalotów drzew i krzewów, wykaszanie powierzchni dla ochrony zagrożonych gatunków z rodzaju Hieracium, wykaszanie rdestowca sachalińskiego na terenie Karkonoskiego Parku Narodowego w 2023 r.
 
Powyższe zadanie obejmuje:
 
1. Wykaszanie łąk w piętrze pogórza i regla dolnego oraz hal w strefie górnej granicy lasu ze zbiorem i wywiezieniem biomasy z terenu KPN wraz z usuwaniem nalotów drzew i krzewów z wykaszanych powierzchni: 27,50 ha (rejon Sobieszowa, Jagniątkowa, Karpacza, Szklarskiej Poręby).
 
2. Wykaszanie siedlisk zagrożonych gatunków z rodzaju Hieracium ze zbiorem i usunięciem biomasy: 0,5 ha (rejon Szrenicy i Hali Złotówki).
 
3. 4-krotne wykaszanie rdestowca sachalińskiego Reynoutria sachalinensis ze zbiorem i usunięciem biomasy: 0,20 ha (Karpacz, ul. Leśna).
 
2) Inwentaryzacja zagrożonych gatunków roślin w Karkonoskim Parku Narodowym w 2023 r.
 
Zakres i szczegółowy opis prac badawczych:
 
1 Prace terenowe
Prace terenowe będą wykonywane wg następującej metodyki:
a) dotarcie do stanowiska danego gatunku na podstawie przekazanych przez Zamawiającego współrzędnych geograficznych; w razie potrzeby aktualizacja współrzędnych,
b) wypełnienie karty obserwacji gatunku na stanowisku,
c) ocena ekspercka kontrolowanych parametrów (w przypadku gatunków
z Zał. II DS - waloryzacja wskaźników stanu populacji i stanu siedliska zawarta jest w „Monitoringu gatunków roślin” pod red. J. Perzanowskiej),
d) wykonanie zdjęcia fitosocjologicznego,
e) wykonanie dokumentacji fotograficznej,
f) ocena zabezpieczenia gatunku ex situ w Karkonoskim Banku Genów w Jagniątkowie - na podstawie danych przekazanych przez Zamawiającego.
 
Inwentaryzacja obejmuje 40 zagrożonych gatunków roślin na 80 stanowiskach.
 
2 Prace kameralne.
Opracowanie wyników i sporządzenie Sprawozdania rocznego oraz Raportu końcowego z wykonanych prac.
 
3) Inwentaryzacja zagrożonych gatunków z rodzaju Hieracium na 10 stanowiskach w Karkonoskim Parku Narodowym oraz dostawa 150 sadzonek gatunków z rodzaju Hieracium do Karkonoskiego Banku Genów w 2023 r.
 
Na zadanie składają się następujące prace:
 
1. Wykonanie przez Wykonawcę prac badawczych oraz sporządzenie pisemnego raportu z badań pn. „Inwentaryzacja zagrożonych gatunków z rodzaju Hieracium (H. chlorocephalum, H. engleri, H. glandulosudentatum, H. purkynei, H. sudeticum, H. wimmeri) na 10 stanowiskach w Karkonoskim Parku Narodowym.”
 
2. Dostawa przez Wykonawcę 150 sadzonek gatunków z rodzaju Hieracium do Karkonoskiego Banku Genów.
Prace dotyczące inwentaryzacji gatunków będą prowadzone wg ustalonej metodyki. Dodatkowym zadaniem jest dostawa 150 sadzonek zagrożonych gatunków z rodzaju Hieracium do Karkonoskiego Banku Genów. Obejmuje ono dostarczenie do Karkonoskiego Banku Genów sadzonek, wyhodowanych z nasion zebranych przez pracowników Parku. Sadzonki posłużą założenia kolekcji Hieracium w KBG oraz w celu reintrodukcji zagrożonych gatunków Hieracium na stanowiskach zastępczych na terenie KPN.
Lista gatunków:
- Hieracium purkynei – 20 sadzonek,
- Hieracium lomniczkianum – 20 sadzonek,
- Hieracium wimmeri – 20 sadzonek,
- Hieracium umbellonigritum – 20 sadzonek,
- Hieracium boratynskii – 20 sadzonek,
- Hieracium fiekii – 20 sadzonek,
- Hieracium hematopodum – 10 sadzonek,
- Hieracium tephrosoma – 10 sadzonek,
- Hieracium albinum – 10 sadzonek.
 
3. Prace kameralne - przygotowanie Raportu.
Opracowanie wyników i sporządzenie Raportu z wykonanych prac.
 
4) Badania roślinności podwodnej stawów karkonoskich ze szczególnym uwzględnieniem populacji poryblina jeziornego w 2024 r.
 
1. Metody określenia środowiska wodnego stawów i oceny siedliska Isoëtes lacustris L.
Charakterystyka hydrochemiczna każdego ze stawów zostanie wykonana na podstawie prób wody powierzchniowej i przydennej. Próby powierzchniowe (0,5 m pod powierzchnią) będą pobierane z pontonu, natomiast przydenne przez nurka, 0,5 m nad dnem głęboczka, podczas stagnacji letniej. W badaniach warunków środowiskowych zostanie uwzględniony rozkład tlenu i temperatury w profilu oraz widoczność krążka Secchi’ego. W próbach wody powierzchniowej i przydennej zostanie oznaczony odczyn pH, potencjał utleniająco-redukcyjny, przewodnictwo elektrolityczne, barwa wody, stężenie wapnia, azotu ogólnego i fosforu całkowitego.
Ocena siedliska poryblina zostanie wykonana na podstawie prób wody przyosadowej i osadów, zebranych przez nurka w obrębie areału populacji, z transektu przebiegającego prostopadle do brzegu jeziora. Próby będą zbierane z trzech stref głębokości, z płytkiej (głębokość 0,5 m), środkowej (2,2 m) i głębokiej (4,2 m) części areału poryblina. W próbach wody przyosadowej zostanie zmierzone pH, potencjał oksydacyjno-redukcyjny i przewodnictwo elektrolityczne, będzie oznaczane także stężenie wapnia i barwa wody. Osad będzie pobierany z ryzosfery roślin, a następnie zostanie zmierzony jego odczyn, potencjał redoks i przewodnictwo, ponadto w laboratorium nastąpi określenie uwodnienia osadu, zawartości materii organicznej i mineralnej. Pomiary będą wykonywane bezpośrednio w terenie, z wykorzystaniem mierników terenowych, lub w laboratorium wg standardowych metod, proponowanych w opracowaniach Eatona i in. (2005) oraz Hermanowicza i in. (1999).
 
2. Metody badań flory i roślinności.
Prace będą prowadzone w sierpniu 2024 roku, z wykorzystaniem techniki nurkowania swobodnego. Na podstawie podwodnych obserwacji całego fitolitoralu (strefy dna zasiedlonej przez rośliny podwodne) zostanie zweryfikowany spis florystyczny roślin naczyniowych i mszaków wykonany w 2012 roku.
Ponadto w ramach monitoringu roślinności w każdym jeziorze zostaną wykonane zdjęcia fitosocjologiczne na transektach badawczych – w Wielkim Stawie (T1, T2) i w Małym (T3). W każdym transekcie zostanie wykonana dokumentacja fitosocjologiczna zbiorowisk roślinnych. Współrzędne początku i końca transektów oraz współrzędne zdjęć fitosocjologicznych zostaną określone przy użyciu odbiornika GPS i zapisane w GIS. Na podstawie zdjęć fitosocjologicznych zostanie wykonana weryfikacja zbiorowisk podwodnych.
Ocena stanu ochrony Wielkiego Stawu jako siedliska 3110 Jeziora lobeliowe zostanie wykonana zgodnie z metodyką PMŚ GIOŚ.
 
3. Ocena stanu populacji poryblina jeziornego.
Zasięg areału populacji poryblina zostanie oceniony na podstawie obserwacji prowadzonych przez płetwonurka w całym litoralu. Wykonawca wykreśli mapę numeryczną areału populacji na podkładzie planu batymetrycznego oraz ustali głębokość jego występowania.
Przeciętne zagęszczenie populacji Isoëtes lacustris zostanie obliczone na podstawie zliczenia osobników na losowo wybranych (w różnych częściach areału i na różnej głębokości) powierzchniach o wielkość od 0,1 do 9 m2 w części A populacji. Ponadto z głównej części areału populacji, z rejonu transektu 2 (część B populacji , transekt T2), zostaną zebrane 3 próby o powierzchni 0,1 m2 każda, z głębokości 0,5, 2 i 4 m. W próbach zostaną policzone wszystkie osobniki, ukazując rzeczywiste zagęszczenie w płacie. Na podstawie tych prób zostanie określony także udział w populacji osobników z różnych stadiów morfologiczno-rozwojowych: „siewka”, osobnik juwenilny, maturalny, generatywny, senilny. Zostanie określona także struktura wielkości osobników - przyjmując za miarę wielkości osobnika liczbę „liści” w rozecie - z zebranych prób zostanie wybranych losowo 30 dorosłych zarodnikujących (generatywnych) osobników, a następnie zostaną policzone ich liście.
 
4. Prace kameralne - przygotowanie Raportu.
Wykonanie analiz, opracowanie wyników i sporządzenie Raportu z wykonanych prac.
 
Na realizację projektu Karkonoski Park Narodowy otrzymał dotację z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Termin realizacji: 17.05.2023 - 29.11.2024 r. 
Wartość zadania: 228 100,07 zł
Wartość dofinansowania WFOŚiGW: 101 495,80 zł
 
Dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu.
www.wfosigw.wroclaw.pl