Uruchomienie ZMŚP - WFOŚiGW

Tytuł projektu: Uruchomienie i realizacja programów badawczych w ramach Stacji Bazowej ZMŚP „Karkonosze”

Głównym celem zadania jest uruchomienie Stacji Bazowej Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego „Karkonosze”, zgodnym z wszelkimi standardami opracowanymi dla funkcjonowania Stacji Bazowych Państwowego Monitoringu Środowiska w Polsce. 
Powstanie Stacji Bazowej ZMŚP „Karkonosze”, zgodne jest ze strategią rozwoju krajowego monitoringu środowiska opracowaną przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska w zakresie utworzenia nowej stacji bazowej w Karkonoskim Parku Narodowym, wspartej przez koordynatora krajowego do spraw Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego – prof. dr hab. Andrzeja Kostrzewskiego.

W zakresie funkcjonowania stacji bazowej ZMŚP „Karkonosze”, dokonywane będą zestandaryzowane pomiary wymaganych komponentów środowiska przyrodniczego w oparciu o wytyczne opracowane dla działalności stacji bazowych, w obszarze zlewni potoku Wrzosówka i na szczycie góry Szrenica, znajdujących się w granicach Karkonoskiego Parku Narodowego. Realizacja pomiarów dostarczy szerokie spektrum wyników niezbędnych do zobrazowania stanu środowiska przyrodniczego regionu Karkonoszy jako tła dla całego województwa Dolnośląskiego, na którego obszarze brak było do tej pory stacji monitoringowej działającej w programie ZMŚP, uzupełniając w istotny sposób globalne wyniki monitoringu, gromadzone przez dotychczas istniejące stacje bazowe ZMŚP w Polsce. Na podstawie wieloletnich cykli obserwacji pozwoli również na sporządzenie prognoz krótko- i długoterminowych przemian środowiska przyrodniczego oraz przedstawienie kierunków zagrożeń i sposobów im przeciwdziałania. Ponadto, funkcjonowanie stacji bazowej wpisuje się, w kontekście uzupełnienia informacji przyrodniczej, w istniejący system obszarów chronionych Karkonoszy, zwłaszcza Karkonoskiego Parku Narodowego i nadzorowanych obszarów Natura 2000 oraz Bilateralnego Rezerwatu Biosfery Karkonosze/Krkonose.

Podstawową przyczyną podjęcia realizacji omawianego zadania jest fakt, iż w Polsce południowo-zachodniej, brak jest dotychczas stacji bazowej ZMŚP, stąd też istnieje znacząca luka w gromadzeniu pełnej informacji o stanie środowiska przyrodniczego w skali regionu dolnośląskiego i kraju. Funkcjonowanie stacji zapewni kadra Parku,  jednostki naukowe z Wrocławia: Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu oraz Inspekcje Ochrony Środowiska (GIOŚ, WIOŚ we Wrocławiu). 

Aktualnie w sieci pomiarowej ZMŚP w Polsce funkcjonuje 9 Stacji Bazowych. Utworzenie 10 Stacji Bazowej ZMŚP „Karkonosze” – jako istotne uzupełnienie systemu pomiarów w ramach ZMŚP (zwłaszcza w kontekście braku Stacji w Polsce południowo-zachodniej), musi być jednocześnie skorelowane z obowiązującymi standardami pomiarowymi w monitoringu krajowym i europejskim. W celu otrzymywania wiarygodnych i porównywalnych z innymi stacjami bazowymi ZMŚP danych pomiarowych, konieczne są inwestycje infrastrukturalne oraz kompleksowe wyposażenie Stacji Bazowej ZMŚP „Karkonosze” w spójną z innymi stacjami bazowymi ZMŚP aparaturę pomiarową i laboratoryjną. 

W Zintegrowanym Monitoringu Środowiska Przyrodniczego realizowane są następujące programy pomiarowe: A1–meteorlogia, B1–zanieczyszczenia powietrza, C1–chemizm opadów atmosferycznych, C2–chemizm opadu podkoronowego, C3–chemizm spływu po pniach, D1–metale ciężkie i siarka w porostach, E1–gleby, F1–chemizm roztworów glebowych, F2–wody podziemne, G2–chemizm opadu organicznego, H1–wody powierzchniowe – rzeki, H2–wody powierzchniowe – jeziora, J1–flora i roślinność zlewni reprezentatywnej, J2–struktura i dynamika szaty roślinnej (powierzchnie stałe), J3–monitoring gatunków inwazyjnych obcego pochodzenia(rośliny), K1–uszkodzenia drzew i drzewostanów, M1–epifity nadrzewne, I1–hydrobiologia rzek(makrofity) i ocena hydromorfologiczna koryta rzecznego, P1–pokrycie terenu – użytkowanie ziemi, program specjalistyczny badań właściwości fizycznych i chemizmu pokrywy śnieznej, R1–program analityczny – świadczenia usług geoekosystemów, program analityczny – zjawiska ekstremalne, Q1–program analityczny – modelowanie zmian bilansu wodnego i biogeochemicznego zlewni reprezentatywnych ZMŚP, program analityczny – funkcjonowanie geoekosystemów.

Z uwagi na realizowany od wielu lat i rozbudowany specjalistyczny monitoring przyrodniczy w Karkonoskim Parku Narodowym, zasadne jest włączenie tych zadań monitoringowych w pakiet programów pomiarowych i analitycznych zintegrowanego monitoringu środowiska przyrodniczego, który jest pakietem obowiązującym w każdej stacji bazowej, z uwzględnieniem specyfiki obszaru badawczego danej stacji i wykonywanych w danym obszarze badawczym prac z zakresu monitoringu.

Zadanie jest realizowane na podstawie porozumienia z dnia 12.12.2013r. pomiędzy Głównym Inspektorem Ochrony Środowiska a Karkonoskim Parkiem Narodowym z siedzibą w Jeleniej Górze, ustanawiającego Stację Bazową Zintegrowanego Monitoringu Przyrodniczego „Karkonosze” oraz na podstawie porozumienia z dnia 29.12.2014r. pomiędzy Dolnośląskim Wojewódzkim Inspektorem Ochrony Środowiska a Karkonoskim Parkiem Narodowym z siedzibą w Jeleniej Górze. Praktyczną realizacją w/w porozumień jest uruchomienie i realizacja programów badawczych w ramach Stacji Bazowej Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego „Karkonosze”, który jest elementem Państwowego Monitoringu Środowiska.

Czas realizacji projektu: 01.01.2015 – 30.11.2018
Szacowana wartość zadania: 1 585 563,92 zł
 
Forma i wartość dofinansowania WFOŚiGW:

- dotacja – 500 000,00

 Dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu

Link do strony funduszu: www.wfosigw.wroclaw.pl