Opublikowano : 2014-02-13

W badawczej sieci Karkonoskiego Parku Narodowego

Lasy Karkonoskiego Parku Narodowego podlegają od wieków olbrzymim przemianom wywołanym głównie przez działalność człowieka. Negatywne skutki tych przemian są od pewnego czasu powoli eliminowane z terenu Parku dzięki długofalowemu programowi przebudowy drzewostanów. Inicjowane są procesy przyrodnicze, charakterystyczne dla lasów naturalnych, które w przyszłości będą przebiegać samodzielnie, bez udziału człowieka. Jednocześnie Natura samoistnie leczy uszkodzenia lasów wywołane skażeniami przemysłowymi w końcu ubiegłego wieku.

Aby ocenić stan środowiska leśnego Parku i jego zmiany na przestrzeni wielu lat, wprowadzono system monitoringu lasów na stałych powierzchniach obserwacyjnych. System ten składa się z 650 stałych powierzchni badawczych rozmieszczonych w regularnej sieci, na których w jednakowych odstępach czasu (około 5-10 lat) bada się przeróżne składniki ekosystemów leśnych: roślinność drzewiastą, rośliny runa, grzyby czy też porosty, a rzadziej, co kilkanaście lat, chemizm gleb.

Od 2001 roku odbyły się już 3 takie główne inwentaryzacje lasów, a wszystkie prowadzono pod nadzorem pracowników naukowych, zatrudnionych w Stacji Naukowo Badawczej Karkonoskiego Parku Narodowego. Efektem tych prac są między innymi mapy obrazujące stan środowiska leśnego Parku. Kilka z nich pokazano na załączonych rysunkach. Trzeba pamiętać, że jest to zaledwie cząstka wyników badań zebranych na powierzchniach kołowych monitoringu lasów KPN.

Na rycinie 1 przedstawiono rozmieszczenie powierzchni kołowych na terenie Karkonoskiego Parku Narodowego. Na kolejnych dwóch rycinach ukazano parametr zwany defoliacją, badany w 2001 i 2012 roku. Jest to ubytek igliwia świerków starszych niż 50 lat wyrażony jako procent całej korony drzew, które rosną na powierzchniach monitoringowych. Defoliacja informuje nas o tym, jaki jest stan zdrowotny drzew. Tym samym możemy na jego podstawie przewidzieć, gdzie las jest najbardziej zagrożony przez choroby czy też owady. Zapraszamy do samodzielnej analizy zmian zagrożenia świerczyn karkonoskich, które zaszły w ciągu ostatnich 11 lat.  Niebieski kolor punktów oznacza, że nie określano na nich przedstawionego parametru, czyli defoliacji.