rozmiar tekstu

Wody Karkonoszy

Środowiska wodne w Karkonoszach występują w trzech odmiennych typach obiektów: wodach płynących, wodach stojących i torfowiskach. Zasoby wodne Karkonoszy są dość duże, a sieć hydrograficzna jest bardzo rozbudowana. Głównym grzbietem Karkonoszy biegnie europejski dział wodny, rozgraniczający dorzecza Łaby i Odry oraz oddzielający zlewiska Morza Bałtyckiego i Morza Północnego. Obszar Karkonoskiego Parku Narodowego odwadniany jest przede wszystkim przez dwie zlewnie lewych dopływów Bobru - Kamiennej i Łomnicy. Zlewnie te ograniczone są działami wodnymi wyznaczonymi w znacznej części grzbietami górskimi. Na zachodzie i północnym zachodzie zlewnię Kamiennej od zlewni Izery - prawego dopływu Łaby oraz od zlewni Kwisy i Kamienicy -dopływów Bobru, oddzielają Góry Izerskie. Od południowego-wschodu zlewnia Łomnicy graniczy ze zlewniami górskich dopływów Bobru: Złotnej i Świdnika, dokąd sięga fragment otuliny parku (na Lasockim Grzbiecie).

Wody płynące

W Karkonoszach wyróżnia się cztery główne typów cieków górskich, tj.: potoki stokowe, potoki śródrumowiskowe, potoki dolinne i potoki dolinno-wąwozowe.
Potoki stokowe to najliczniejsze wśród górskich cieków w Karkonoszach. Tworzą one sieć dopływów niskiego rzędu większych potoków i stanowią górne, źródliskowe odcinki cieków głównych. Nie posiadają ukształtowanych dolin. Podczas okresów wezbraniowych często opuszczają lokalnie stare koryta. Charakteryzują się przeciętnie małymi przepływami. W okresach suszy zasilane są wodami podziemnymi. Rozmiary koryt są niewielkie zaś zmiany korytowe następują łatwo przez oddziaływanie czynników naturalnych i sztucznych.
Potoki śródrumowiskowe - płyną pod ziemią w przemytym rumowisku skalnym aż do zmiany warunków na stoku, dzięki którym ich wody wydostają się stopniowo na powierzchnię kształtując normalne cieki. Ruch wody w tych potokach jest swobodny i ma charakter turbu-lentny. Głębokość ich jest różna i zmienia się w miarę przemieszczania się ich w dół. Potoki te są przeważnie dość krótkie i stanowią niewielkie odcinki dłuższych cieków - najczęściej typu stokowego.
Potoki dolinne - są ciekami płynącymi dnami wyraźnie zarysowanych zagłębień dolinnych. Ich koryta mają charakter nieustabilizowany i często ulegają przemieszczeniom w wąskiej strefie dna doliny. Przeważnie są potokami wyższych rzędów, przyjmującymi dość dużą ilość dopływów - głównie typu potoków stokowych. Charakteryzują się relatywnie dużymi przepływami. W okresach suchszych zasilane są wodami podziemnymi (głównie wycieki i młaki). Koryta mają kamieniste, a ruch wody turbulentny.
Potoki dolinno-wąwozowe - płyną dnami głęboko wciętych dolin o charakterze wąwozów. Przeważnie stanowią odcinki potoków dolinnych w strefach sprzyjających intensywnej erozji wgłębnej. Koryta ich są stabilne i nie podlegają znaczącym przesunięciom. Ruch wody w korytach jest burzliwy i jego turbulencyjność wzrasta w miarę zwiększania się przepływów. Potoki te należą w przewadze do cieków wyższych rzędów o względnie dużych przeciętnych przepływach. W warunkach suchych wykazują względną stabilność odpływu.

Wody stojące

​Do wód stojących Karkonoszy zaliczamy nieliczne polodowcowe jeziora górskie, zwane stawami karkonoskimi. Reprezentowane są one przez Mały i Wielki Staw, typowe jeziora polodowcowe z okresu ostatniego zlodowacenia, które powstały w kotłach lokalnych lodowców górskich, zamkniętych morenami czołowymi. Oba stawy położone są we wschodniej części Karkonoszy, na północnych ich stokach. Do wód stojących  zaliczane są także płytkie Śnieżne Stawki, położone na dnie Śnieżnych Kotłów. Stawki te pozbawione są powierzchniowego odpływu, a ich zasadniczą cechą są wyraźne wahania poziomu wody w ciągu roku. Spośród nich tylko 2 Śnieżne Stawki są stale wypełnione wodą, maksymalnie do głębokości około 1,5 m. Pozostałych 6 stawków międzymorenowych funkcjonuje tu tylko po bardzo obfitych opadach. Duże zasoby wodne znajdują się w wodach pokrywowych, wśród których w Karkonoszach można wyróżnić wody zwietrzelinowe, wody torfowe i młaki.
 
Charakterystyka Wielki Staw Mały Staw
Wysokośc lustra wody [m n.p.m.] 1225 1183
Położenie(nazwa zlewni) dopływ Łomnicy Górna Łomnica
Głębokość maksymalna [m] 24,4 7,3
Głębokość średnia [m] 9,54 3,45
Długość linii brzegowej [m] 1540 756
Powierzchnia [ha] 8,321 2,881
Objętość [mln m3] 0,790 0,0999
 

Wody podziemne

Powierzchniowo największy i podstawowy zbiornik wód podziemnych w Karkonoszach znajduje się w utworach stokowych. Najbardziej uwodnioną częścią karkonoskiego górotworu jest strefa przypowierzchniowa. Występuje tu dużo naturalnych wypływów wód podziemnych. Wypływy te cechują się niskimi wydajnościa-mi. Wydobywające się na powierzchnię niewielkie ilości wód mają ograniczone możliwości koncentracji w strefach wylotowych ze względu na gliniaste zwietrzeliny. Dlatego też na terenie Karkonoszy występuje niezbyt duża ilość źródeł, a przeważają nieskoncentrowane rodzaje naturalnych wypływów wód podziemnych. Źródła stanowią zaledwie około 20% stałych wypływów. Wycieki mogą stanowić pewne powierzchnie, z których wysączają się wody. W dolnych częściach nawilgoconych obszarów wody wycieków stopniowo koncentrują się dając początek strumykom.

Wody torfowe

Występują w pokrywach organicznych na dość znacznie rozprzestrzenionej powierzchni mokradeł w Karkonoszach. Przeciętnie bardzo wysoki stopień uwodnienia masy organicznej powoduje stosunkowo duże nagromadzenie wody w tym typie pokryw. Zasoby wodne organicznych poziomów mokradeł cechują się dużą stabilnością. Odpływ powierzchniowy stały lub okresowy występuje z przeważającej części terenów zatorfionych Karkonoszy, w formie ukształtowanych w dolnych partiach pojedynczych strumyków lub całych ich systemów. Posiadają one dość wydatnie zmienione niektóre cechy fizykochemiczne, zarówno w stosunku do wód podziemnych jak i powierzchniowych. Stałe torfowiska zasilane są w głównej mierze wodami podziemnymi.

Młaki są to niewielkie, zatorfione lub zabagnio-ne płaty stoków, zasilane naturalnymi wypływami wód podziemnych. Wypływy te znajdują się ukryte pod warstwą torfowo-roślinną. Najliczniejsze w Karkonoszach są młaki wypływowe.