Z każdym dniem robi się coraz zimniej. Nie tylko my to odczuwamy - ale także nietoperze. Przed nastaniem mrozów i śniegów gacki, nocki, karliki i inne gatunki nietoperzy, muszą przygotować się do zimowego snu. Jest to okres intensywnego żerowania. W czasie zimy owady (czyli główny składnik pokarmu nietoperzy) nie są aktywne. Tak więc aby nietoperze mogły przetrwać do wiosny, nie mogą myśleć o jesiennym odchudzaniu. Każdy dodatkowo zgromadzony podskórnie gram tłuszczu zwiększa szanse na przeżycie kilku zimowych miesięcy. Najedzone nietoperze mogą zapaść w zimowy sen – jest to tzw. hibernacja, czyli okresowe spowolnienie procesów życiowych u niektórych zwierząt stałocieplnych. Obniża się wówczas temperatura ciała i organizm nie musi zużywać dużych ilości energii na jego ogrzanie.
Nietoperze hibernują zazwyczaj w naturalnych jaskiniach, szczelinach skalnych, w dziuplach drzew a także w miejscach wybudowanych przez człowieka: sztolnie, schrony, piwnice, szczeliny budynków. W Karkonoszach największe zimowiska nietoperzy zlokalizowane są w sztolniach. We wschodniej części gór najwięcej takich miejsc znajduje się w okolicy Kowar i w Sowiej Dolinie, w zachodniej części masywu w Cichej Dolinie niedaleko Piechowic i w Jagniątkowie. Sporo sztolni znajduje się także w sąsiednich Górach Izerskich. Ze względu na panującą w sztolniach temperaturę i wilgotność, są to dogodne miejsca do hibernacji.
W naszych stronach najchętniej zimują nocki duże i nocki rude, często też spotykane są gacki brunatne, rzadziej nocek wąsatek, gatunki karlików i mopki. Czasami też karkonoskie sztolnie wybierają rzadsze gatunki takie jak mroczek pozłocisty, nocek orzęsiony czy też nocek łydkowłosy.
Największym zagrożeniem dla hibernujących nietoperzy są ludzie, którzy odwiedzają sztolnie w czasie zimy. Wybudzone nietoperze tracą znaczną część energii i mogą nie przetrwać do wiosny. Część sztolni jest zamykana specjalnymi kratami na okres zimy. Nietoperze bez problemu przelatują przez kraty - dzięki którym mają zapewniony spokój w swojej sypialni.
Ochrona nietoperzy i ich zimowisk jest po prostu w naszym interesie - wiele gatunków nietoperzy żywi się komarami (niektóre potrafią skonsumować kilkaset insektów w ciągu jednej nocy). Więc… czy będziemy mieć lato z komarami, częściowo zależy od tego - czy będziemy dbać o dobro nietoperzy.
Sporządził: Roman Rąpała
Biuletyn informacji publicznej
