Konferencja "Georóżnorodność Karkonoszy dla rozwoju regionu"

Konferencja „Georóżnorodność Karkonoszy dla rozwoju regionu”

Certyfikat Geoparku Krajowego dla Karkonoskiego Parku Narodowego i jego otuliny

10 września 2010 roku w Karkonoskim Centrum Edukacji Ekologicznej Karkonoskiego Parku Narodowego w Szklarskiej Porębie odbyła się konferencja „Georóżnorodność Karkonoszy dla rozwoju regionu”, poświęcona promocji i rozwojowi geoturystyki. W trakcie konferencji nastąpiło uroczyste podpisanie przez Głównego Geologa Kraju Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Środowiska dr Henryka Jacka Jezierskiego Certyfikatu Geoparku Krajowego dla obszaru Karkonoskiego Parku Narodowego i jego otuliny.

Konferencja skierowana była głównie do przedstawicieli samorządów, organizacji turystycznych i pozarządowych, lasów państwowych oraz innych instytucji zainteresowanych rozwojem geoturystyki na obszarze Karkonoszy. Uczestnicy konferencji mieli okazję zapoznać się z ciekawostkami geologicznymi, geomorfologicznymi oraz mineralogicznymi tego rejonu, w trakcie popularnonaukowych prezentacji multimedialnych opracowanych przez wybitnych naukowców. Tajemnice budowy geologicznej Karkonoszy uczestnikom konferencji przedstawił Dyrektor Oddziału Dolnośląskiego PIG dr hab. Paweł Aleksandrowski, o bogactwie świata minerałów opowiedział dr Adam Szuszkiewicz z Uniwersytetu Wrocławskiego, a geomorfologiczne dziedzictwo Karkonoszy zaprezentował prof. dr hab. Piotr Migoń – Dyrektor Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego. Kulminacyjną częścią konferencji było podpisanie Certyfikatu Geoparku Krajowego, który następnie Główny Geolog Kraju dr Henryk Jacek Jezierski przekazał na ręce Dyrektora Karkonoskiego Parku Narodowego dr inż. Andrzeja Raja, Wicemarszałka Województwa Jeleniogórskiego Jerzego Łużniaka oraz Starosty Jeleniogórskiego Jacka Włodygi. Następnie dr Henryk Jacek Jezierski spotkał się z przedstawicielami jednostek samorządu terytorialnego oraz Lasów Państwowych w ramach dyskusji nad rozwojem geoturystyki w rejonie Karkonoszy. Pozostali uczestnicy konferencji mieli w tym czasie okazję obejrzeć film „Geoturystyczne atrakcje Karkonoszy”. Ostatnim punktem konferencji było uroczyste otwarcie wystawy minerałów Karkonoszy i okolic z kolekcji Romana Rybskiego z Kowar. Dla chętnych zaplanowano także krótką wycieczką terenową w poszukiwaniu karkonoskich ametystów.

Idea tworzenia Geoparku Krajowego ma na celu ochronę dziedzictwa geologicznego poprzez efektywne zabezpieczenie stanowisk geologicznych oraz propagowanie ich funkcji turystycznych i edukacyjnych w zakresie nauk o Ziemi. Jest to jednocześnie nowy produkt turystyczny stwarzający ogromne możliwości rozwoju turystycznego regionu. Nadanie tytułu Geoparku Krajowego nie wiąże się z obowiązkami prawnymi lub materialnymi. Jest to przede wszystkim wyróżnienie dla obszaru chronionego, odznaczającego się wybitnymi walorami geologicznymi. Karkonoski Park Narodowy z otuliną jest trzecim Geoparkiem Krajowym w Polsce, wcześniej takie certyfikaty otrzymały Łuk Mużakowa oraz Góra św. Anny.

Karkonoski Park Narodowy, ze swoim bogactwem geologicznym i unikatową rzeźbą, jednoznacznie zasługuje na uzyskanie tytułu Geoparku Krajowego. Osobliwością tego obszaru jest różnorodność rodzajów i form skał oraz typów krajobrazu, a także wyraźnie wykształcone piętra roślinne, zaznaczające się na małym obszarze. Zachodnia i środkowa część Parku zbudowane są z kilku odmian karbońskich granitów (sprzed ok. 330-310 mln lat). W granitach obecne są szliry biotytowe, gniazda pegmatytów z rzadkimi mineralizacjami, żyły kwarcowe oraz dajki takich skał, jak aplity, lamprofiry i bazalty. Najwyższy szczyt Karkonoszy, Śnieżka (1602 m n.p.m.), zbudowany jest z hornfelsów – przeobrażonych termicznie na kontakcie z intruzją granitu starszych od niego łupków łyszczykowych. Na wschód od Śnieżki występują na powierzchni neoproterozoiczne i staropaleozoiczne skały metamorficzne osłony granitu Karkonoszy – łupki łyszczykowe, amfibolity i gnejsy. O dzisiejszym kształcie głównego grzbietu Karkonoszy stanowi zrównana przez procesy erozji i denudacji wierzchowina, ponad którą wznoszą się pojedyncze wierzchołki i liczne skałki. Pozostałością po lokalnych zlodowaceniach górskich są kotły polodowcowe, a poniżej nich wały moren bocznych i czołowych. Śladem po zimnym klimacie plejstocenu są także rozległe pokrywy blokowe z charakterystycznymi formami peryglacjalnymi, m.in. gruntami strukturalnymi. W holocenie, na wierzchowinie i w obrębie spłaszczeń śródstokowych, rozwinęły się rozległe torfowiska. Wiele z tych form to unikaty na skalę sudecką i szerzej – środkowoeuropejską. Geoturystyczną atrakcją Karkonoszy są również liczne wodospady, których geneza wiązana jest z ruchami tektonicznymi oraz pozostałości po danym górnictwie i poszukiwaniach minerałów.

Otrzymanie statusu Geoparku Krajowego podkreśla walory przyrodnicze Karkonoskiego Parku Narodowego i jego otuliny w odniesieniu do elementów abiotycznych przyrody, dziedzictwa Ziemi i działań człowieka wykorzystującego od wieków zasoby geologiczne. Do największych korzyści wynikających z utworzenia Geoparku Krajowego w Karkonoszach należy zaliczyć szeroką promocję geologicznego dziedzictwa tego regionu, co z pewnością przełoży się na podniesienie społecznej świadomości proekologicznej w skali kraju. Po ustanowieniu w Karkonoszach Geoparku spodziewany jest również intensywniejszy rozwój geoturystyki, która stanowić będzie cenną alternatywę dla turystyki masowej w Karkonoszach. Obecnie większość ruchu turystycznego skupia się na terenie samego Parku. Turystyczna mobilizacja atrakcyjnego geologicznie obszaru otuliny KPN pozwoli odciążyć najbardziej zatłoczone miejsca w najwyższych partiach gór. Nadanie Karkonoszom certyfikatu Geoparku Krajowego podkreśla również wkład Karkonoskiego Parku Narodowego w promocję georóżnodorodności tego obszaru.