Salamandra plamista (Salamandra salamandra) to gatunek płaza ogoniastego, należący do rodziny salamandrowatych i do największych europejskich przedstawicieli płazów. Jego długość wynosi zazwyczaj od 10 do 24 cm, zdarzają się jednak osobniki mierzące nawet 30 cm. Ich czarna, wilgotna i błyszcząca skóra ubarwiona jest jaskrawo żółtymi lub pomarańczowymi plamami i nadaje im charakterystyczny wygląd. Należy przy tym dodać, że nie ma dwóch osobników o takim samym układzie i kształcie plam. Płaz ten posiada walcowate, krępe ciało z dużą, płaską głową, z zaokrąglonym pyskiem i wypukłymi oczami. Jego tępo zakończony ogon jest krótszy od reszty ciała, a nogi zakończone są palcami. Na bokach ciała znajdują się dwa rzędy gruczołów jadowych. Jad posiada właściwości drażniące i choć nie jest on niebezpieczny dla ludzi, przy bezpośrednim kontakcie może wywołać np. podrażnienie oczu. W warunkach naturalnych salamandra żyje około 10 lat. Larwy salamandry rodzą się i żyją aż do przeobrażenia w środowisku wodnym, natomiast osobniki dojrzałe prowadzą lądowy, samotniczy, nocny i drapieżny tryb życia. Są to zwierzęta wilgociolubne, nie znoszące upałów. Późną jesienią zapadają w sen zimowy. Wiosną spotykane są już w marcu. Zasięg występowania salamandry jest dość szeroki (od Półwyspu Iberyjskiego do północno-zachodniej Turcji), a jego północna granica przebiega w południowej części Polski. Płaz ten w naszym kraju objęty jest ochroną ścisłą. Największą pod względem liczebności spośród wszystkich populacji tego gatunku w Sudetach Zachodnich jest populacja salamandry plamistej w rezerwacie Wąwóz Lipa.