rozmiar tekstu

Ryby, Płazy, Gady

​Ryby

Głównym gatunkiem reprezentującym ryby w Karkonoskim Parku Narodowym jest pstrąg potokowy. Preferuje większe górskie potoki, takie jak Łomnica czy też Szklarka. Zamieszkuje głównie odcinki strumieni o mniejszym spadku, gdzie nurt jest łagodniejszy. Występuje również w Małym Stawie na wysokości 1183 m n.p.m. Jest to najwyżej położone stanowisko pstrąga potokowego w Karkonoskim Parku Narodowym. Po czeskiej stronie gór pstrąga potokowego można zobaczyć znacznie wyżej. Spotykany jest w początkowym biegu Pančavy powyżej 1350m n.p.m. Żyjące w trudnych górskich warunkach pstrągi, rzadko osiągają wymiary typowe dla swojego gatunku.
Dawniej karkonoskie potoki charakteryzowały się większym bogactwem ichtiofauny. Liczniej niż dziś, w niżej położonych partiach gór, występował głowacz białopłetwyMaksymalnie osiąga 15 cm długości. To ryba o specyficznej sylwetce, z głową przystosowaną do poszukiwania i pobierania pokarmu z dna potoków. Na żerowanie głowacze wypływają zazwyczaj nocą.
W Karkonoszach – poza pstrągiem potokowym, można było spotkać dwa inne gatunki pstrągów: pstrąga źródlanego i pstrąga tęczowego. Nie są to rodzime gatunki. Zostały sprowadzone do Europy pod koniec XIX wieku z Ameryki Północnej. Do intensywnego zarybiania karkonoskich potoków obcymi gatunkami pstrągów doszło w latach 1902-1911. Wówczas organizacje rybackie i wędkarskie widziały w tym sposób na wzbogacenie środowiska wodnego, często zatruwanego przez rozwijający się przemysł w Kotlinie Jeleniogórskiej.

Płazy

Gromada płazów jest związana głównie ze środowiskiem wodnym. Charakterystyczne dla Karkonoszy jest zmniejszanie się ilości gatunków wraz z wysokością nad poziomem morza. Karkonoski Park Narodowy zamieszkuje 6 gatunków płazów: żaba trawna, żaba wodna, ropucha szara, traszka górska, traszka zwyczajna oraz salamandra plamista. Nie wyklucza się możliwości odnalezienia gatunków występujących w sąsiedztwie, poza granicami Parku. Są to: żaba moczarowa, ropucha zielona, kumak nizinny i traszka grzebieniasta.
Żaba trawna jest najczęściej występującym płazem w Karkonoszach. Nie jest ściśle związana ze środowiskiem wodnym. Poza okresem godowym przebywa głównie na lądzie. Spotkać ją można niemal we wszystkich ekosystemach: od pogórza, przez piętra reglowe, po kotły polodowcowe i w rejonie obniżeń w głównym grzbiecie Karkonoszy. 
Żaba trawna jest gatunkiem o dużej zmienności ubarwienia. Jej kolorystyka jest przystosowana do barw otoczenia. Spełnia to bardzo ważne funkcje ochronne, kamuflując płazy przed drapieżnikami.
Żaba wodna zgodnie z nazwą jest silnie związanych z środowiskiem wodnym. W okresie godowym oraz latem jest gatunkiem łatwym do zaobserwowania, gdyż niemal stale przebywa przy brzegach stawów i oczek wodnych. W Karkonoszach jest spotykana w niżej położonych zbiornikach wodnych, głównie w otulinie Parku.
Ropucha szara podobnie jak żaba trawna, ma bardzo szeroki zakres występowania. Najczęściej jest spotykana u podnóża gór. Niewielka część populacji przystępuje do rozrodu w mniej sprzyjających warunkach. Ropuchy szare są nawet spotykane w wodach jezior polodowcowych Małego i Wielkiego Stawu. Żyjące tu osobniki są niemal zupełnie czarne. To tak zwane formy melanistyczne.
Płazem żyjącym w wilgotnych ekosystemach piętra roślinnego pogórza i w dolnych partiach dolnego regla, jest Salamandra plamista. Jest najrzadziej występującym gatunkiem płaza w Karkonoszach.
Z żyjących w naszym kraju 4 gatunków traszek, w Karkonoskim Parku Narodowym występują: traszka zwyczajna oraz traszka górska. Drugi z wymienionych gatunków jest typowym przedstawicielem fauny przystosowanym do chłodnego klimatu gór. Najwyżej położonym miejscem, gdzie stwierdza się jej przystępowanie do rozrodu, są zbiorniki wodne kotłów polodowcowych. Ponadto traszki spotykane są we wszystkiego rodzaju akwenach i wilgotnych siedliskach w niższych partiach Karkonoszy.

Gady

Gady reprezentowane są po polskiej stronie Karkonoszy przez 5 gatunków. Jest to: jaszczurka zwinka, żyworódka, zaskroniec, padalec, żmija zygzakowata. Po czeskiej stronie gór występuje, niespotykany u nas, gniewosz plamisty.
Żmiję zygzakowatą jest zdecydowanie łatwiej odnaleźć we wschodniej części Karkonoszy. Spotykana jest na obrzeżach drzewostanów, polanach i nasłonecznionych stokach. Żyjące tu osobniki często przybierają ciemniejszą (w stosunku do typowej) formę ubarwienia.
W Karkonoskim Parku Narodowym występują dwa gatunki jaszczurek: jaszczurka żyworodna i jaszczurka zwinkaPosiadają odmienną tolerancję w stosunku do warunków termicznych. Jaszczurka żyworodna może występować w najwyższych partiach Karkonoszy. Kluczowe znaczenie ma jej sposób rozmnażania. Jak sama nazwa wskazuje jest żyworodna (a dokładniej jajożyworodna) i rodzi młode od końca lipca do początków września. Jest to przejaw dostosowania się gatunku do trudnych warunków klimatycznych. Natomiast jaszczurka zwinka nie wykracza powyżej piętra reglowe, gdzie jest zbyt zimno dla rozwoju składanych przez nią jaj.
Padalec zwyczajny jest pospolitym gadem w dolnych partiach Karkonoszy. Wraz ze wzrostem wysokości spada jego liczebność. Spotykany był do wysokości 1100m n.p.m. W dzień najczęściej ukrywa się pod kamieniami lub pod leżącym, rozkładającym się drewnem.
Zaskroniec zwyczajny - nazwa tego gatunku pochodzi od charakterystycznych żółtych plam za skroniami. Występuje w najniżej położonych częściach Karkonoszy. Związany jest ze środowiskiem wodnym. Żywi się płazami, rybami lub drobnymi gryzoniami, które połyka bez uprzedniego uśmiercania. W sytuacji zagrożenia naśladuje martwego i uwalnia przy tym ciecz o nieprzyjemnym zapachu. Jest niejadowitym i w zupełności niegroźnym dla człowieka gatunkiem.